Od buntowniczego undergroundu do dominującego gatunku: Charakterystyka polskiego rapu

• Rozwój gatunku rap
• Polski rap w undergroundzie
• Komercjalizacja muzyki
• Teksty z polską duszą
• Wpływ raperów na społeczeństwo
• Podsumowanie
• Polski rap – od undergroundu do dominacji – FAQ

Zapraszamy do lektury artykułu o polskim rapie – gatunku, który przeszedł długą drogę od undergroundowego buntu aż po dominującą pozycję w polskiej muzyce. Dowiecie się tu, czym charakteryzuje się ten styl oraz jak zmieniał się na przestrzeni lat!

Rozwój gatunku rap

Rap w Polsce zaczął się rozwijać pod koniec lat 80-tych i na początku lat 90-tych. Pierwsze wykonania charakteryzowały się buntowniczymi tekstami i ciężkimi bitami oraz niskim poziomem produkcji muzycznej. W tamtym czasie rap był mało popularny, a jego twórcy – często nieznani szerszej publiczności – występowali na podziemnych imprezach.

• Jednym z pierwszych raperów w Polsce był DJ Volt, który swoją karierę rozpoczął w latach 80-tych XX wieku.
• Kolejne lata to już rozwój sceny hiphopowej: powstawały grupy takie jak Paktofonika, Kaliber 44 czy Fisz Emade Tworzywo.
• Zmiany nastąpiły wraz z wejściem polskiego rapu do mainstreamu. Wydawnictwa muzyczne zaczęły inwestować w nagrywanie muzyki z tego gatunku, a później także organizacje koncertów.

Dzięki temu stworzyła się szeroka rzesza fanów rapu oraz nowych artystów wykorzystujących ową plejadę odbiorców do promocji swojej twórczości. Obecnie polski hip-hop stał się dominującym gatunkiem muzycznym w kraju. Jego artyści zdobyli już wiele nagród i wyróżnień zarówno w Polsce, jak i na świecie. Znani przedstawiciele to m.in. Quebonafide, Taconafide czy Paluch. Scena rapowa stale się rozwija – wciąż powstają nowe zespoły i wykonawcy, a ponadto upowszechniają się różnorodne style rapowe (trap, cloud rap).

Polski rap w undergroundzie

Polski rap od samego początku był związany z ruchem undergroundowym. Pomimo że pierwsze nagrania powstały już w latach 90., to przez wiele lat były one mało popularne i nieznane szerszej publiczności. Ojcem polskiego hip-hopu uważa się Włodarza, który wraz z formacją TWM zapoczątkował tę scenę muzyczną. Jednakże dopiero dzięki twórczości takich artystów jak Kaliber 44 czy Paktofonika, rap w Polsce nabrał na sile i stał się ważnym elementem kultury muzycznej. Gdy tylko powstały pierwsze hiciory i pojawiła się coraz większa liczba fanów, polski rap przestał być kojarzony wyłącznie z ruchem undergroundowym.

Przejście do mainstreamu nastąpiło jednak dopiero pod koniec lat 2000. , gdy na rynek wkroczyli m.in. Peja czy Sokół – dwaj najpopularniejsi przedstawiciele gatunku w tamtym okresie. Szersza publiczność bardzo szybko zaakceptowała ich muzykę i dzięki temu polski rap przeżywa obecnie swoje złote czasy jako jedna z dominujących scen muzycznych naszego kraju. Mimo że wielokrotnie emitowany jest w radiowych stacjach oraz gra na festiwalach o różnym poziomie prestiżu, to jednak część artystów nadal trzyma się korzeni i kultywuje styl undergroundowy – zwłaszcza od strony tekstowej.

Polecamy: pomoc drogowa Niemcy

Komercjalizacja muzyki

Polscy raperzy zaczynali swoją drogę w undergroundowych klubach, gdzie ich twórczość nie była popularna a muzyka rapowa kojarzona była jedynie z amerykańskim stylem life-style’owym. Jednak wraz z upływem czasu i rosnącą popularnością poszczególnych wykonawców, coraz większą wagę przywiązywano do produkcji i promocji utworów pochodzących ze sceny hip-hopowej. W wyniku tych działań, polski rap zdobył uznanie słuchaczy na całym świecie. Dominacja Youtube’a oraz serwisów streamingowych takich jak Spotify sprawiła, że polscy artyści mogli dotrzeć do szerokiego grona odbiorców.

Komercjalizacja muzyki stała się dla wielu raperów sposobem zarabiania pieniędzy na swojej twórczości. Szansa na uzyskanie dochodu związana jest nie tylko z występami na koncertach czy sprzedażą albumów, ale również poprzez umowy reklamowe z różnymi markami oraz udział w programach telewizyjnych, które powstały przy okazji kultury hip-hopowej. Jednakże ta komercjalizacja ma też negatywny wpływ na warsztat artystyczny pozostałych wykonawców – muzycy podejmujący współpracę z największymi wytwórniami nagraniowymi często gubią swój wyrazisty styl, podporządkowując się oczekiwaniom rynku i dostosowując swoją twórczość do nowych trendów.

Teksty z polską duszą

Polacy od lat słuchają muzyki hip-hopowej, ale przez wiele lat ten gatunek muzyczny był zdominowany przez rynki zachodnie. Polska sceną rapową zainteresował się dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. To były czasy buntowników, którzy budowali podziemną kulturę i dzięki samozaparciu tworzyli swoją markę niezależnie od mediów tradycyjnych. Choć nie mogli liczyć na wsparcie telewizji czy radia, szybko wypromowali charakterystyczne dla siebie brzmienie i style. W tamtych czasach teksty utworów napisane były głównie jako manifest przeciwko systemowi oraz opowieści o własnych doświadczeniach.

Z upływem czasu polski rap ewoluował, wraz ze zmieniającymi się trendami muzycznymi. Zaczęto tworzyć komercyjne utwory dla szerszej publiczności i dodać do nich elementy popowe czy elektroniczne. Niemniej jednak nadal pozostało miejsce dla artystów rebeliantów – któraś z piosenek zawsze miała drapieżność undergroundowego brzmienia. Na tej fali powstała nowa promocja artystów sprzedających plastry rozrywkowe (np. : Ewa Farna), dzięki czemu można zakupić bilety koncertowe lub wybrać ulubionych wykonawców wśród płyt CD. W historii polskiego rapu pozostają kontrowersyjne wydawnictwa związane z zamieszkiwanym przez młodzież blokiem Juliana Tuwima w Krakowie – jednym z prekursorów łamanych form.

Wpływ raperów na społeczeństwo

Rap od zawsze był gatunkiem buntowniczym i w Polsce nie było inaczej. Wiele raperów pokazywało trudne realia życia na ulicy, a ich teksty poruszały kontrowersyjne tematy takie jak przemoc, narkotyki czy polityka. To właśnie dzięki swoim tekstom raperzy zyskali popularność wśród młodych ludzi poszukujących swojego miejsca w świecie. Jednak nie tylko muzyka miała wpływ na społeczność. Raperzy często angażują się w działania charytatywne lub społeczne by pomagać potrzebującym.

Kilku raperów stało się po prostu ikonami kultury młodzieżowej, a nawet wzorem dla wielu młodych ludzi. Nie tylko wyznaczają trendy modowe czy zachowania, ale także są wzorem postaw czy filozofii życiowej dla całych pokoleń Polaków. Pomimo tego że niektóre ich zachowania mogą być czasami kontrowersyjne, to fakt jest taki, że rap stał się sposobem na wyrażenie siebie i symbolizuje wolność słowa i kreatywności dla bardzo wielu ludzi.

Podsumowanie

Polski rap ewoluował od undergroundowej sceny buntowników do dominującego gatunku muzycznego w kraju. Charakteryzuje go przede wszystkim wyrazistość treści, często dotykających społecznych problemów, a także oryginalne brzmienie i rytmika. Wielu artystów czerpie z własnych doświadczeń życiowych, co chwytliwej formie zbliża muzykę do słuchaczy. Obecnie polski rap ma wiele twarzy – od komercyjnych hitów po klasyczny hip-hop – co pozwala na szeroki odbiór przez różnorodną publiczność.

Polski rap – od undergroundu do dominacji – FAQ

Jakie są początki rapu w Polsce?

Polscy artyści zaczęli eksperymentować z rapem i hip-hopem już pod koniec lat 80. XX wieku, inspirowani amerykańskim undergroundowym ruchem hip-hopowym.

Kiedy polski rap zaczął zdobywać popularność?

Rap w Polsce stał się bardziej popularny na przełomie lat 90. i 2000. Właśnie wtedy nastąpił boom na ten gatunek muzyczny, a pochodzący z Polski artyści byli coraz częściej rozpoznawalni za granicą.

Czym charakteryzuje się polski rap?

Polski rap jest bardzo różnorodny – od tekstów pełnych cierpkiego humoru do socjopolitycznych refleksji, od brzmień instrumentalnych stylizowanych na klasykę po zupełnie nowatorskie, eksperymentalne utwory. Charakterystyczną cechą polskiego rapu jest też przede wszystkim język – rzadko stosowane są angielskie słowa czy frazy.

Kto należy do najbardziej wpływowych artystów polskiego rapu?

Wśród najpopularniejszych przedstawicieli polskiego rapu znajdują się takie postaci jak Łona, Quebonafide, Paluch czy Tede oraz mniej komercyjni artyści jak Fisz, Włodi czy O.S.T.R.

Jakie jest miejsce polskiego rapu na scenie muzycznej?

Polski rap stał się obecnie jednym z najważniejszych gatunków w krajowej muzyce popularnej. Wystarczy spojrzeć na sukcesy artystów oraz popularność festiwali hiphopowych, aby zauważyć, jak wiele miejsca zajmuje polski rap w kulturze młodzieżowej.